سنگ شناسی، ژئوشیمی و دگرسانی سنگ های آتشفشانی محدوده ماهوسک (شمال شرق بیرجند)

منطقه مورد مطالعه در 60 کیلومتری شمال شرق بیرجند (حومه روستای ماهوسک) در استان خراسان جنوبی قرار دارد. این منطقه در مرز بین دو پهنه ساختاری سیستان و لوت قرار گرفته است. واحدهای گدازه ای مورد نظر در محدوده آندزیت بازالتی، پیروکسن آندزیت، آندزیت، تراکی آندزیت، داسیت و ریولیت قرار می گیرند و از واحدهای آذرآواری می توان به توف، برش و آگلومرا اشاره کرد. ساخت عمده در سنگ ها، توده ای است. بافت غالب در نمونه ها، پورفیری، جریانی و گلومروپورفیری است. بافت غربالی در پلاژیوکلازها متداول است. فنوکریست های آندزیت بازالتی شامل الیوین (ایدینگزیتی شده)، پیروکسن و پلاژیوکلاز، درپیروکسن آندزیت ها و آندزیت ها شامل پیروکسن، پلاژیوکلاز، آمفیبول (هورنبلند سوخته) و بیوتیت با حاشیه سوخته، در داسیت ها شامل پلاژیوکلاز، کوارتز و آمفیبول و در ریولیت ها شامل پلاژیوکلاز، کوارتز، آمفیبول و بیوتیت چشم پرنده ای می باشند. دگرسانی کربناتی شدن در این سنگ ها متداول است. سری ماگمایی کالک آلکالن، شواهد بافتی و نسبت بالای عناصر th/yb و ta/yb نشان می دهد که سنگ های آتشفشانی مورد مطالعه، از نوع حاشیه فعال قاره ای هستند. این سنگ ها دارای نسبت بالایی از lree/hree، تهی شدگی در عناصر tiو nb و غنی شدگی در th را نشان می دهند. ماگمای سازنده سنگ های مورد مطالعه در منطقه می تواند یک ماگمای مرتبط با کمان ماگمایی زون فرورانش باشد که از گوشته سرچشمه گرفته و با مواد پوسته ای آلایش یافته است.